Dariusz Zdzisław Ratajczak, urodzony 28 listopada 1962 roku w Opolu, to postać znana w polskiej historii jako wybitny historyk oraz publicysta. Jego działalność umiejscawia się w ważnym kontekście współczesnych badań historycznych.
Ratajczak zmarł nagle przed 11 czerwca 2010 roku, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które wciąż wpływa na myślenie o historii w Polsce.
Życiorys
Dariusz Ratajczak był osobą, która w znaczący sposób wpłynęła na polskie środowisko akademickie. Ukończył studia na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, co stanowiło istotny krok w jego karierze naukowej. W 1997 roku obronił pracę doktorską, zatytułowaną „Zagadnienie postaw ludności Śląska Opolskiego w świetle wyroków WSR-ów w Katowicach i w Opolu w latach 1945–1955”, której promotorem był znany profesor Stanisław Nicieja.
W latach 1988–2000 Ratajczak był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Opolskiego. Bardzo istotnym okresem w jego życiu była publikacja „Tematy niebezpieczne” w 1999 roku, w której zawarł kontrowersyjne omówienie poglądów rewizjonistów Holokaustu. Jego prace wzbudzały wiele emocji, co doprowadziło do zawieszenia i ostatecznego wydalenia z uczelni, a także do zakazu pracy w zawodzie nauczycielskim na okres trzech lat. W tym trudnym czasie musiał podjąć pracę w charakterze stróża nocnego w jednej z opolskich firm.
Równocześnie z tymi wydarzeniami, Ratajczak stanął w obliczu oskarżenia dotyczącego złamania art. 55 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Został oskarżony o tzw. kłamstwo oświęcimskie, ponieważ negował zdjęcia Żydów w komorach gazowych w Auschwitz. W wyniku procesu sądowego, który odbył się 11 grudnia 2001 roku, sąd uznał go winnym, lecz odstąpił od wymierzenia kary z powodu niewielkiego stopnia szkodliwości społecznej jego czynu oraz warunkowo umorzył postępowanie na rok.
Dariusz Ratajczak był także autorem i współautorem wielu książek naukowych oraz popularnonaukowych. Jego artykuły ukazywały się w renomowanych pismach takich jak „Myśl Polska”, „Najwyższy Czas!”, „Narodni Myslence” (Czechy), „Opcja na Prawo”, “Kronika” (Norwegia) oraz „Polonia” (USA). Uczestniczył również w życiu politycznym, w 1991 roku bezskutecznie kandydował na posła z ramienia Stronnictwa Narodowego w województwie opolskim, a w 2004 roku był kandydatem Ogólnopolskiego Komitetu Obywatelskiego „OKO” do Parlamentu Europejskiego.
Tragiczny finał życia Dariusza Ratajczaka nastąpił 11 czerwca 2010 roku, kiedy jego zwłoki zostały znalezione w zaparkowanym samochodzie pod Centrum Handlowym Karolinka w Opolu. Sekcja zwłok wykazała, że przyczyną śmierci było zatrucie alkoholem. Został pochowany 22 czerwca 2010 roku na cmentarzu komunalnym w opolskiej Półwsi, a na jego nagrobku jako datę śmierci podano 29 maja 2010 roku.
Publikacje
Oto przegląd publikacji Dariusza Ratajczaka, który wskazuje jego wkład w historiografię i badania socjologiczne.
- Polacy na Wileńszczyźnie 1939-1944 (Opole 1990),
- Świadectwo księdza Wojaczka (Opole 1994),
- Krajowa Armia Podziemna w powiecie prudnickim 1949-1952 (współautor, Opole-Gliwice 1996),
- Tematy niebezpieczne (Opole 1999),
- Tematy jeszcze bardziej niebezpieczne (Kociaty, New York, 2001),
- Inkwizycja po polsku, czyli sprawa dr. Dariusza Ratajczaka (Poznań 2003),
- Prawda ponad wszystko (Opole 2004),
- Spowiedź „antysemity” (Opole 2005).
Przypisy
- Aktualności. Muzeum Auschwitz-Birkenau [online], Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau [dostęp 06.07.2019 r.]
- BiankaB. Mikołajewska, Ratajczak: kłamstwa o kłamcy [online], www.polityka.pl, 2010 [dostęp 11.06.2020 r.] (pol.).
- Alkohol przyczyną śmierci dra Ratajczaka [online], www.24opole.pl [dostęp 11.06.2020 r.] (pol.).
- Redakcja, Zwłoki w samochodzie na parkingu Karolinki. Dr Ratajczak zatruł się alkoholem [online], Nowa Trybuna Opolska, 05.07.2010 r. [dostęp 11.06.2020 r.] (pol.).
- Przemilczany pogrzeb dr Dariusza Ratajczaka. Wirtualna Polonia, 25.06.2010 r. [dostęp 13.09.2013 r.] (pol.).
- Pogrzeb dr Dariusza Ratajczaka. Gazeta Opole, 22.06.2010 r. [dostęp 13.09.2013 r.] (pol.).
- Zygmunt Marek: Samobójstwo ofiary nagonki „Gazety Wyborczej”. Nasz Dziennik 2010, 140 (3766), s. 4. [dostęp 18.06.2010 r.]
- Dorota Wodecka-Lasota: Kłamca nie ma już siły. Gazeta Wyborcza, 25.12.2007 r. [dostęp 22.03.2011 r.]
- Wyniki wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27.10.1991 r. Cz. 1. Wyniki głosowania w okręgach wyborczych, Państwowa Komisja Wyborcza, Warszawa 1991, s. 105.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Witold Potwora | Karol Grandek | Włodzimierz Promiński | Magdalena Ujma (historyczka) | Ewa Zaleska (polonistka) | Józef Madeja | Winfried Lampert | Rafał Łuszczewski | Czesław Skierbiszewski | Carl Mainka | Andrzej Ciuk | Jan Marcinkiewicz (ur. 1948) | Tadeusz Detyna | Rafał Matwiejczuk | Alfred Steinert | Piotr Garbaczewski | Lech Nijakowski | Janusz Kyzioł | Jan Zielonka | Dawid BączkowiczOceń: Dariusz Ratajczak