Grudzice, znane również w języku niemieckim jako Grudschütz, to malownicza i ważna dzielnica miasta Opole. Warto zaznaczyć, że w latach 1936-1946 miejscowość ta funkcjonowała pod nazwą Gruden.
Historia Grudzic jest równie interesująca, jak jej dzisiejsza rola w strukturze miejskiej Opola.
Historia
Historia tej miejscowości sięga daleko w przeszłość, a pierwsze dokumenty dotyczące Grudzic pochodzą z roku 1223, co oznacza, że mija już 735 lat od tamtego momentu. W zapisach historycznych nazwa pojawia się jako Grudina, a późniejsze formy, takie jak Grutczütz oraz Grutycz z 1532 roku, a także lokalna wersja Grucice, sugerują, że jej pochodzenie może być związane z nazwiskiem osobowym Gruca.
Obecna nazwa „Grudzice” wywodzi się pod wpływem niemieckiego terminu Grudschütz. Przy pętli autobusowej można zobaczyć zabytkowy obelisk, który symbolizuje założenie osady w Grudzicach. W tym czasie miejscowość pełniła głównie funkcję pastwiska dla owiec. Z biegiem lat, dzięki położeniu na trasie z Wrocławia do Krakowa, osada rozwinęła się, a jej obszar stopniowo ulegał rozbudowie, aż osiągnęła swoje obecne rozmiary.
Interesującym elementem kulturowym jest pieczęć gminy Grudzice z XIX wieku, na której widnieje wizerunek misy z ziarnami zboża. Szczególny rozwój gromady przypada na okres międzywojenny, czyli lata 1920-1939. To właśnie wtedy narodziło się pragnienie wybudowania własnego kościoła, co świadczy o rosnącej autonomii i potrzebach mieszkańców.
Od 1975 roku Grudzice są częścią Opola i liczą około 2 906 mieszkańców. Rok 1975 stał się momentem przełomowym dla lokalnej architektury i infrastruktury, gdyż rozpoczęto włączanie osady w obręb miasta. W tym czasie zaczęto kłaść kanalizację oraz modernizować ulice. Izolowane przemiany urbanistyczne zaowocowały również budową obiektów użyteczności publicznej, takich jak straż pożarna i kościół, które miały na celu lepszą obsługę społeczności mieszkańców Grudzic.
Mimo intensywnych procesów urbanizacyjnych, które miały miejsce w latach 80., Grudzice zachowały swoje historyczne plany wsi, które są widoczne do dzisiaj, stanowiąc jedno z niewielu miejsc, gdzie można odczuć duch przeszłości. W maju 1936 roku, miejscowość został nazwana Gruden, co stanowi kolejny etap w jej historii. W latach 1954-1972, wieś była siedzibą władz gromady Grudzice, co podkreśla jej znaczenie administracyjne w regionie.
Opis dzielnicy
Grudzice znajdują się w południowo-wschodniej części miasta Opole. Graniczą z takimi miejscowościami jak Malina, Nowa Wieś Królewska, Kolonia Gosławicka oraz z wsią Suchy Bór, która należy do powiatu opolskiego.
Przez dzielnicę przebiega droga krajowa nr 94, stanowiąca część Obwodnicy Opola. Ten kluczowy szlak komunikacyjny zaczyna się na rondzie z ul. Strzelecką, która jest nie tylko główną ulicą Grudzic, ale także jedną z głównych arterii całego miasta, prowadzącą w stronę Strzelec Opolskich oraz Górnego Śląska.
Granice tej dzielnicy wyznaczają: tory kolejowe po stronie północnej, wiadukt na torami kolejowymi oraz skrzyżowanie ulic Strzeleckiej z ulicami Jerzego i Ryszarda Kowalczyków od zachodu. Od strony południowej granicą są Jeziora Malińskie, a od wschodu – granica miasta Opola.
Obecnie Grudzice pełnią ważną rolę mieszkalną i rekreacyjną, z osiedlami o różnorodnej zabudowie, zarówno jedno- jak i wielorodzinnej. Na terenie dzielnicy znajduje się Parafia Matki Boskiej Fatimskiej, Ochotnicza Straż Pożarna, podstawowa szkoła, poczta, oddział Urzędu Skarbowego oraz stacje paliw czynne 24 godziny na dobę. Oprócz tego, są tu sklep całodobowy, kilka barów, restauracja, a także dom publiczny.
W Grudzicach istnieje strefa ekonomiczna, skoncentrowana głównie na działalności handlowo-usługowej, która obejmuje branżę spożywczą, oponiarską oraz przemysłową. Duże zbiorniki wodne, takie jak Jeziora Malińskie, także wzbogacają ofertę rekreacyjną tej dzielnicy.
Wzdłuż ulicy Strzeleckiej usytuowany jest cmentarz parafialny, gdzie wciąż odbywają się pogrzeby mieszkańców parafii. Na terenie Grudzic znajduje się również boisko należące do miejscowego klubu piłkarskiego B-klasy LZS Grudzice. W okresie przygotowawczym wykorzystują je również zawodnicy drużyny Odry Opole.
Warto zaznaczyć, że Grudzice są znane z postaci Jerzego Szczakiela, pierwszego polskiego mistrza świata na żużlu, który osiągnął ten tytuł w 1973 roku. Jego sukces powtórzył dopiero w 2010 roku Tomasz Gollob.
Dla osób korzystających z transportu publicznego, Grudzice są obsługiwane przez miejskie linie autobusowe nr 11 oraz 28, co zapewnia wygodny dojazd do innych części miasta.
Przypisy
- AleksandraA. Starczewska-Wojnar, Odciśnięta pamięć wspólnoty: prawne i komunikatywne funkcje pieczęci gmin wiejskich na przykładzie zachodnich powiatów rejencji opolskiej w latach 1816-1933, Opole: Archiwum Państwowe w Opolu: Uniwersytet Opolski, 2020 r. [dostęp 27.08.2024 r.]
- Landkreis Oppeln. [dostęp 04.03.2016 r.]
- Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- Dz.U. 1975 nr 35 poz. 198
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Kolonia Gosławicka | Sławice | Stare Miasto w Opolu | Półwieś (Opole) | Wójtowa Wieś (Opole) | Wyrębiny | Żerkowice (Opole) | Brzezie (Opole) | Czarnowąsy | Wróblin (Opole) | Gosławice (Opole) | Dzielnica III Chabry | Dzielnica I Borki, Brzezie, Czarnowąsy, Świerkle | Chmielowice (Opole) | Borki (Opole) | Szczepanowice-Wójtowa Wieś | Dzielnica VIII Śródmieście | Zaodrze | Zakrzów (Opole) | ŚwierkleOceń: Grudzice