Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu to regionalna instytucja kultury, której siedziba znajduje się w malowniczym Opolu. W ramach swojej działalności, muzeum zarządza również jednym oddziałem terenowym, a mianowicie Muzeum Czynu Powstańczego, usytuowanym w Górze Świętej Anny.
Stanowi ono ważne miejsce na mapie kulturowej regionu, obok Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, które również odgrywa kluczową rolę w zachowaniu lokalnych tradycji i historii. Instytucje te są jednymi z największych i najbardziej znaczących w województwie opolskim, przyczyniając się do promocji regionalnego dziedzictwa kulturowego.
Historia
Muzeum Miejskie, znane również jako Stadtmuseum, zostało utworzone w Opolu w roku 1900. W 1932 roku instytucja ta uzyskała status muzeum regionalnego, a jej siedziba została przeniesiona do barokowego budynku, który wcześniej był kolegium jezuickim, znajdującym się przy Małym Rynku 7, gdzie funkcjonuje do dziś.
W 1980 roku zespół muzealny wzbogacił się o sąsiadującą klasycystyczną kamienicę, zbudowaną w latach 1817–1818, położoną przy ul. św. Wojciecha 13. Razem z kamienicą czynszową pod numerem 9, budynki te stanowią rdzeń Muzeum Śląska Opolskiego.
W 1999 roku w budynku dawnej „karczmy prowincjonalnej” z początku XIX wieku, zlokalizowanej przy ul. Ozimskiej 10, otwarto Galerię im. Jana Cybisa. Kolekcje historyczne oraz przyrodnicze są również prezentowane w oddziale Muzeum Śląska Opolskiego na Górze św. Anny, gdzie znajduje się Muzeum Czynu Powstańczego.
Na fasadzie Muzeum Śląska Opolskiego można zobaczyć kartusze z herbami szlacheckimi, należącymi do rodzin Proskowsky oraz Lobkowitz.
Dyrektorzy
W Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, na przestrzeni lat, na stanowisku dyrektora pełnili funkcje wybitni ludzie kultury i sztuki. Oto lista osób, które kierowały tym miejscem:
- józef obuchowski (1946–1953),
- tadeusz chruścicki (1964–1971),
- krystyna lenart-juszczewska (2004–2007),
- iwona solisz (od 2021).
Wystawy
Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu oferuje bogaty zbiór stałych ekspozycji, które przyciągają zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów z całego kraju. Wśród dostępnych wystaw znajdują się:
- „Pradzieje Opolszczyzny”,
- „Malarstwo polskie XIX i XX wieku”,
- „W kręgu farmacji”,
- „Porcelana tułowicka – dar Antoniego Bilońskiego”,
- „Sztuka środowiska opolskiego po 1945 roku”,
- „Kamienica czynszowa”,
- „Jan Cybis – malarstwo, rysunek”.
Każda z tych wystaw prezentuje unikalne aspekty kultury oraz historii regionu, co czyni muzeum niezwykle istotnym miejscem dla wszystkich zainteresowanych sztuką oraz dziedzictwem Opolszczyzny.
Zbiory
W Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu gromadzone są obiekty mające duże znaczenie dla badań archeologicznych oraz historii tego regionu. Placówka zajmuje się dokumentowaniem od epoki kamienia i żelaza, poprzez wczesne średniowiecze, a także dziejami samego miasta, etnografią i sztuką. W ramach swojej działalności muzeum prowadzi także szeroką edukację oraz wydawnictwa.
Zbiory muzeum zostały podzielone na pięć zasadniczych działów:
- Dział Archeologii – obejmuje bogate zbiory przywiezione z badań archeologicznych na terenie województwa opolskiego. Obejmują one m.in. wartościowy zespół narzędzi z epoki kamienia, takie jak wyroby krzemienne czy przedmioty z kości. Poza tym, znajdują się tu zabytki z epok brązu i żelaza, w tym ceramika charakterystyczna dla kultury łużyckiej i pomorskiej, a także liczne artefakty z cmentarzysk, na przykład narzędzia, broń czy ozdoby wykonywane z metalu i szkła.
- Dział Historii – dysponuje kolekcją starodruków oraz publikacji śląskich z ważniejszych oficyn wydawniczych. Obejmuje również materiały związane z plebiscytami, dokumenty z okresu powstań śląskich oraz aktywności Związku Polaków w Niemczech. W tej sekcji znajdziemy również kolekcję wyrobów rzemiosła cechowego, dokumenty historyczne, militaria, dawne atlasy i mapy oraz numizmaty, takie jak monety czy medale.
- Dział Sztuki – prezentuje śląską sztukę gotycką, w tym słynną Madonnę z Sadowa z 1380 roku. W zbiorach znajdują się przykłady rzemiosła artystycznego, m.in. ceramika z manufaktur śląskich. Galeria Malarstwa Polskiego XIX/XX w. uwzględnia dzieła historyczno-batalistyczne, rodzajowe i pejzaże. Warto zwrócić uwagę na prace wielkich mistrzów, takich jak Maksymilian Gierymski, Józef Pankiewicz, Juliusz Kossak czy Stanisław Ignacy Witkiewicz, a także na imponującą kolekcję Jana Cybisa.
- Dział Etnografii – koncentruje się na kulturze materialnej, duchowej oraz społecznej Śląska Opolskiego z XIX i XX wieku. Można tu znaleźć przedmioty codziennego użytku, narzędzia rolnicze i zabytki rzemiosła, a także bogaty zbór sztuki ludowej, który obejmuje rzeźbę, malarstwo oraz tradycyjne stroje ludowe. Wartość tej sekcji podkreślają zbiory plastyki obrzędowej, w tym kroszonki.
- Dział Przyrody – prezentuje różnorodność flory i fauny. Zawiera zielniki roślin naczyniowych, a także kolekcje owadów, mięczaków, ptaków i ssaków. Zbiory paleontologiczne oraz geologiczne ujawniają skamieniałości zwierząt i roślin, a także różnorodność skał i minerałów występujących na obszarze Polski.
Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu to miejsce kluczowe dla zrozumienia dziedzictwa kulturowego regionu, oferujące bogate zasoby zarówno dla badaczy, jak i dla entuzjastów historii oraz sztuki.
Przypisy
- Kartusze herbowe. polska-org.pl. [dostęp 23.07.2023 r.]
- Iwona Solisz od dzisiaj dyrektorem Muzeum Śląska Opolskiego. opolskie.pl, 05.05.2021 r. [dostęp 26.11.2021 r.]
- Opolskie: Jubileusz Muzeum Śląska Opolskiego. Serwis Samorządowy PAP. [dostęp 14.04.2021 r.]
- Stary Cmentarz Opole ul. Wrocławska, cmentarz na ul. Wrocławskiej. cmentarzopole.pl. [dostęp 14.04.2021 r.]
- Redakcja: Pora na nowego dyrektora. Nowa Trybuna Opolska, 27.05.2003 r. [dostęp 15.04.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Polsce | Muzeum Diecezjalne w Opolu | Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu | Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu | Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu | Ogród Zoologiczny w Opolu | Muzeum Uniwersytetu OpolskiegoOceń: Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu