Rynek w Opolu od lat przyciąga uwagę swoją unikalną architekturą, która zachowała średniowieczny układ typowy dla miast w regionie. Spoglądając na ten plac, można od razu zauważyć, jak bogata jest jego historia.
W początkowych latach rynek był otoczony drewnianą zabudową, co wysoką podatność na pożary. Z tego powodu, już od XIV wieku zaczęto wznosić murowane domy, które znacznie podniosły bezpieczeństwo mieszkańców. W tym czasie zbudowano również ratusz, przekształcając drewniany dom kupiecki w siedzibę lokalnych władz. Budowla ta, po wielu remontach spowodowanych pożarami, adopowała formę, która miała być inspiracją dla późniejszych weneckich obiektów.
Niestety, w 1933 roku, w wyniku prac budowlanych związanych z rozbiórką pobliskich kamienic, runęła wieża ratuszowa. Odbudowa ratusza przyniosła nowy styl architektoniczny, a w 1936 roku dobudowane zostało jego południowe skrzydło, które wzbogacono o eleganckie arkady.
Okres II wojny światowej przyniósł wiele zniszczeń, a szczególnie dotkliwie rynek ucierpiał w 1945 roku, kiedy to Armia Czerwona zdobywała miasto. Większość zabytkowych kamieniczek na wschodniej i zachodniej pierzei została zniszczona. Po wojnie rozpoczęto proces odbudowy, jednak co warto zaznaczyć, wiele nowych budynków odbiega od pierwotnej architektury, nie nawiązując do przedwojennych kształtów. Architekci polscy, decydując się na nowe projekty, wykorzystali formy barokowe, co nadało rynkowi odmienny charakter.
Pierzeja północna
Na północnej pierzei rynku w Opolu znajdujemy zrekonstruowane kamienice, które mają bogatą historię i różne funkcje handlowe oraz usługowe. Kamińca nr 11, odtworzona po zniszczeniach wojennych, reprezentuje styl klasycystyczny, typowy dla okresu sprzed przełomu XIX i XX wieku. W tym budynku mieściła się niegdyś pierwsza opolska poczta zajazdowa, co podkreśla znaczenie tego miejsca w dziejach miasta.
Na początku XX wieku kamienica przeszła istotną przebudowę, w której nadano jej eklektyczny wyraz. Wówczas funkcję zajazdu przejął hotel „Pod Orłem”, który stał się popularnym miejscem na mapie Opola. Zmiany w architekturze odzwierciedlają dynamiczny rozwój regionu i zmieniające się potrzeby mieszkańców.
W sąsiednich kamienicach, jak nr 13, można było znaleźć różnorodne usługi — od gospody, przez sklep tytoniowy i papierniczy, aż po warsztat zegarmistrza na piętrze. To miejsca, które nie tylko dostarczały mieszkańcom codziennych potrzeb, ale także stwarzały atmosferę lokalnej społeczności.
Nie można pominąć kamienicy nr 14, w której funkcjonowała włoska lodziarnia, a w ostatniej budowli na północnej pierzei działała wypożyczalnia książek oraz dom odzieżowy. Takie różnorodne lokale świadczą o dynamicznym życiu towarzyskim i handlowym na tej części rynku, która do dziś pozostaje ważnym punktem na mapie Opola.
Pierzeja wschodnia
W narożnej kamienicy, gdzie dziś znajduje się księgarnia, w XVIII wieku z siedzibą miał Rząd Krajowy, a później funkcjonował Instytut Położnictwa. W XIX wieku budynek ten przeszedł w ręce Erdmanda Raabe, znanego właściciela europejskiej firmy wydawniczej, który otworzył w nim drukarnię. Pod koniec tego samego wieku zaczęła działać także papiernicza.
Przeciwległa do pierzei kamienica, w której obecnie ulokowany jest bank, odzwierciedla wygląd przedwojennych budynków nr 24 i 25. W czasach przedwojennych zorganizowano tu dom towarowy „Ehape”, a pierwotny kształt budynku został przywrócony po upływie ponad 40 lat.
Pierzeja południowa
Na pierzei południowej rynku w Opolu znajdują się trzy kamienice, które zostały starannie odbudowane w stylu najlepiej oddającym architekturę sprzed II wojny światowej. Obiekty te, usytuowane w pobliżu kościoła franciszkanów, posiadają bogatą historię, która sięga zamierzchłych czasów.
W czasach przedwojennych, w tych budynkach działały różnorodne przedsiębiorstwa, w tym sklepy, hurtownia win oraz fabryka likierów znajdująca się pod adresem nr 30. Ponadto na parterze nr 31 funkcjonował dom mody specjalizujący się w sprzedaży odzieży damskiej. Warto zwrócić uwagę, że ostatnia z wymienionych kamienic jest najstarsza i jej historia sięga XIV wieku.
Jednym z najbardziej interesujących elementów tej kamienicy jest cylindryczny donżon, który przyciąga uwagę swoją unikalną formą.
Pierzeja zachodnia
W zachodniej pierzei opolskiego rynku, pod numerem 1, dostrzegamy średniowieczną kamienicę, która przetrwała zniszczenia związane z wojną. Jest ona określana jako kamienica „książęca” lub „Pod Lwem”, co odnosi się do rzeźby umieszczonej w jej murze. Warto zauważyć, że tak samo jak kamienica o numerze 32, również ta dysponuje cylindrycznym donżonem.
Do roku 1532, kamienica należała do opolskich Piastów. Po tragicznym pożarze w XVII wieku przeszła w ręce rodu Oppersdorfów. To właśnie w jej murach podczas potopu szwedzkiego zatrzymał się król Jan Kazimierz Waza. Legendy głoszą, że w tym miejscu powstał uniwersał, który nawoływał poddanych monarchy do zaciętej walki ze Szwedami.
Kamienica przez długie lata, aż do 1927 roku, była ozdobiona barokowym portalem, który obecnie możemy oglądać w pierzei północnej. Dwie sąsiadujące z nią kamienice zostały odbudowane w zgodzie z ich przedwojennym wyglądem, podczas gdy kamienice o numerach 4 i 5 znacznie różnią się swoim kształtem. W kamienicach o numerach 5, 6 i 7 mieściły się różne gospody oraz restauracje, natomiast pozostałe kamienice w tej pierzei były miejscem działalności sklepów oraz zakładów rymarskich i szewskich.
Przypisy
- Zamek w Opolu był w zbyt złym stanie, aby mógł gościć króla.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Jerzego i Ryszarda Kowalczyków w Opolu | Plac im. Olgi „Kory” Sipowicz w Opolu | Plac Konstytucji 3 Maja w Opolu | Ulica Oświęcimska w Opolu | Ulica Ozimska w Opolu | Ulica Powstańców Warszawskich w Opolu | Ulica Niemodlińska w Opolu | Ulica Tadeusza Kościuszki w Opolu | Ostrówek (Opole) | Ulica Piastowska w Opolu | Ulica Wrocławska w Opolu | Ulica Władysława Reymonta w Opolu | Ulica Strzelecka w Opolu | Ulica Oleska w Opolu | Ulica księdza Jerzego Popiełuszki w Opolu | Ulica Krakowska w Opolu | Ulica Kazimierza Sosnkowskiego w Opolu | Ulica Częstochowska w Opolu | Aleja Gwiazd Festiwalu Polskiej Piosenki | Plac Mikołaja Kopernika w OpoluOceń: Rynek w Opolu