Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu

---

Historia

Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu ma bogatą historię sięgającą roku 1945, kiedy to rozpoczął swoją działalność jako profesjonalny teatr w Polsce. Pierwsza premiera tego teatru miała miejsce 7 października i była to „Zemsta” autorstwa Aleksandra Fredry. W 1949 roku teatr przeszedł renowację i zyskał nowy gmach, który dysponował widownią na 450 miejsc oraz odpowiednim zapleczem technicznym. Obecnie w tym budynku znajduje się Filharmonia Opolska.

Zmiana nazwy dla teatru nastąpiła 1 stycznia 1950 roku, kiedy przyjął on nazwę Państwowy Teatr Ziemi Opolskiej. W 1958 roku niewielka grupa aktorów PTZO postanowiła założyć Teatr 13 Rzędów, który rok później znalazł się pod kierownictwem Jerzego Grotowskiego. W 1960 roku teatr przeniósł się do lokalu, który mieści się w obecnym budynku Teatru Lalki i Aktora, gdzie funkcjonował przez piętnaście lat.

Kolejny etap rozwoju teatru miał miejsce w listopadzie 1965 roku, gdy wmurowano kamień węgielny pod nowy gmach na ówczesnym placu Lenina (obecnie pl. Teatralny). Po wielu staraniach, Teatr im. Jana Kochanowskiego został otwarty 23 stycznia 1975 roku, a premierą był spektakl „Przedwiośnie” w reżyserii Stanisława Brejdyganta. Z biegiem czasu teatr zmienił nazwę na jego obecną. Warto dodać, że zespół lalkowy teatru w roku 1993 przekształcił się w niezależny Opolski Teatr Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki.

W latach 2019–2021 teatr przeszedł gruntowny remont, który objął modernizację głównych wejść do budynku, zapleczy, garderób oraz elewacji frontowej. Przeprowadzono również modernizację parków akustycznych i oświetleniowych, a także scen wraz z ich zapleczami.

Teatr im. Jana Kochanowskiego jest znany nie tylko w kraju, ale i za granicą, gdzie zaznaczył swoją obecność na licznych festiwalach międzynarodowych. Spektakl „Makbet” w reżyserii Mai Kleczewskiej zdobył uznanie podczas Uijeongbu International Music Theatre Festival w Korei Południowej oraz w ramach World Shakespeare Festival w Londynie. Ponadto, „Zmierzch bogów” w reżyserii Mai Kleczewskiej został zaprezentowany podczas Tbilisi International Festival of Theatre w Gruzji, a „Odyseja” w reżyserii Krzysztofa Garbaczewskiego na Seoul Performing Arts Festival w Korei Południowej.

Inne znaczące produkcje to „Iwona, Księżniczka Burgunda” w reżyserii Krzysztofa Garbaczewskiego, która była wystawiana na Eurothalia Theatre Festival w Timisoarze w Rumunii, oraz „Córki powietrza. Sen Balladyny” w reżyserii Ignacio Garcii na Festival International de Teatro Clásico de Almagro w Hiszpanii.

Sceny Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu

Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu szczyci się swoimi czterema wyjątkowymi scenami, które oferują niepowtarzalne doświadczenia zarówno dla widzów, jak i artystów.

Duża Scena, mogąca pomieścić 575 osób, jest wyposażona w niezwykłą scenę obrotową o średnicy 13 metrów. Ciekawe jest to, że posiada ona cztery ogromne zapadnie z głębokością przekraczającą 5 metrów, które są poruszane niezależnie od mechanizmu obrotowego, co czyni ją unikalnym elementem w skali europejskiej.

Warto również zwrócić uwagę na Małą Scenę, która dysponuje 193 miejscami, a jej amfiteatralna konstrukcja sprawia, że widownia jest otoczona z trzech stron, co dodatkowo intensyfikuje interakcję z przedstawieniami.

Kolejna opcja to Scena Bunkier, mająca 80 miejsc, to przestrzeń studyjna, która zachwyca swoją mobilnością. Umożliwia to artystom elastyczne kształtowanie przestrzeni w zależności od charakteru spektaklu.

Nie możemy zapomnieć o Modelatorni, która pomieści do 150 osób. To nowoczesne, wielofunkcyjne miejsce o industrialnym charakterze, które do 2016 roku pełniło funkcję malarni dekoracji teatralnych. Obecna adaptacja, łącząca oryginalne elementy architektoniczne z nowoczesną technologią, sprawia, że jest to niezwykle inspirująca przestrzeń.

Zespół artystyczny

Na chwilę obecną, w grudniu 2023 roku, skład artystyczny Teatru Kochanowskiego jest reprezentowany przez utalentowanych aktorów, w tym:

• Bartosz Dziedzic,
• Cecylia Jacewska-Caban,
• Andrzej Jakubczyk,
• Jakub Klimaszewski,
• Karol Kossakowski,
• Rafał Kronenberger,
• Karolina Kuklińska,
• Leszek Malec,
• Magdalena Maścianica,
• Joanna Osyda,
• Artur Paczesny,
• Judyta Paradzińska,
• Radomir Rospondek,
• Kacper Sasin,
• Monika Stanek,
• Michał Świtała,
• Beata Wnęk-Malec,
• Konrad Wosik,
• Bartosz Woźny.

Teatr Kochanowskiego ma również bogatą historię, w ramach której na jego deskach występowały znaczące postacie takie jak:

• Bronisław Kassowski,
• Stanisław Marecki,
• Adolf Chronicki,
• Ryszard Kotys,
• Jacek Dzisiewicz,
• Arkadiusz Reizer,
• Jerzy Senator,
• Wiesław Cichy,
• Marta Nieradkiewicz,
• Paweł Smagała,
• Michał Majnicz,
• Katarzyna Osipuk,
• Sylwester Piechura.

Dyrektorzy

Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu miał na przestrzeni lat wielu dyrektorów, którzy przyczynili się do jego rozwoju i sukcesów. Poniżej znajduje się lista osób pełniących tę funkcję, wraz z okresami ich kadencji:

• 1974/75 – 1978/79: Bogdan Hussakowski,
• 1978/79 – 1981/82: Bohdan Cybulski,
• 1981/82 – 1986/87: Wojciech Zeidler,
• 1986/87 – 1989/90: Maciej Korwin,
• 1990/91 – 1991/92: Szczepan Szczykno,
• 1991/92 – 1995/96: Jan Feusette,
• 1995/96 – 1998/99: Adam Sroka,
• 1998/99 – 2006/07: Bartosz Zaczykiewicz,
• 2006/07 – 2014/15: Tomasz Konina,
• 2015/16 – (aktualnie): Norbert Rakowski.

Scena Modelatornia

W 2016 roku miała miejsce uroczysta inauguracja Sceny Modelatornia, która rozpoczęła swoją działalność od premiery spektaklu „Ślub” autorstwa Witolda Gombrowicza, w reżyserii Anny Augustynowicz. Przedstawienie to zyskało uwagę na skalę ogólnopolską, zdobywając prestiżowe nagrody teatralne w kraju. Ten wyjątkowy początek nadał nowej przestrzeni znaczenie, oferując innym twórcom teatralnym szansę na profesjonalne realizacje ambitnych projektów, które możemy podziwiać w każdym artystycznym sezonie.

Teatr stawia sobie za cel stworzenie platformy, która umożliwi artystom z różnych zakątków świata prowadzenie badań eksperymentalnych oraz twórczych poszukiwań. Inspiracją dla działalności Teatru są postulaty Jerzego Grotowskiego, a jego głównym celem jest realizacja długoterminowych projektów operujących różnorodnym językiem teatralnym – zarówno klasycznym, jak i współczesnym dramatem.

Wyrazem tej idei jest coroczny Konkurs na Projekt Teatralny MODELATORNIA. Pomysłodawcy konkursu pragną zainicjować oraz kontynuować poszukiwania twórcze w nowoczesnym kontekście kulturowym, społecznym, politycznym oraz artystycznym, odnosząc się do „zawodowego teatru eksperymentu”, który zaproponował Grotowski. Głównym założeniem każdej edycji jest wyłonienie przynajmniej jednego projektu, który zostanie sfinansowany przez Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu i zrealizowany na Scenie Modelatornia, przy współpracy z członkami artystycznego zespołu Teatru.

Dotychczas zrealizowano cztery zwycięskie projekty, w tym „Zakonnice odchodzą po cichu” oparty na reportażu Marty Abramowicz, w reżyserii Darii Kopiec, „Moją ulicą płynie rzeka” w reżyserii Elżbiety Depty, „Czarna skóra, białe maski” w reżyserii Wiktora Bagińskiego oraz „Kuliści” w choreografii Weroniki Pelczyńskiej.

---

Oceń: Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu

---